بازار مالی به طور گسترده به هر بازاری گفته میشود که در آن تجارتی انجام میشود. در گذشته، بازار مالی به مکانی فیزیکی و در اغلب موارد مسقف گفته میشد که خریداران و فروشندگان گرد هم جمع میشدند و دارایی خود را در ازای کالا یا پول مبادله میکردند. اما امروزه مفهوم بازارهای مالی شامل بسترهای آنلاین مانند بازار ارز دیجیتال، فارکس و بورس هم میشود. به همین دلیل است که افراد زیادی با هدف کسب سود علاقهمند به فعالیت در آنها شدهاند. زیرا تجارت در یک بستر آنلاین بدون نیاز به حضور فیزیکی در یک مکان خاص یک مزیت بسیار مهم در دنیای امروز است. اما بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری کدام است؟
در این مطلب قرار است سه بازار مالی مهم فارکس، بورس و ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم و معایب و مزایای هر کدام را ارزیابی کنیم.
بازارهای مالی فضای بینالمللی و در سطح جهانی هستند که امکان معامله اوراق بهادار مالی را برای افراد فراهم میکند. استفاده از بازارهای مالی با توجه به گسترش کرونا در چند سال اخیر بیشتر شده است. کسب و کارهای کوچک و بزرگ و سرمایهگذاران میتوانند با مراجعه به بازارهای مالی و سرمایهگذاری درست در آنها، کسب درآمد کنند. بازارهای مالی انواع مختلف دارد. اما انتخاب بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری در هر فرد باید با توجه به هدف، میزان سرمایه، استراتژی و شرایط جغرافیایی خود انجام شود.
بازارهای مالی ارز دیجیتال، بورس و فارکس جزو نمونههای اصلی هستند. هر فردی که تازه شروع به کار در این حوزه کرده باشد ممکن است این سوال را بپرسد که تفاوت بورس و ارز دیجیتال در چیست؟ یا چطور بفهمیم که کدام بازار برای سرمایهگذاری مناسبتر است. برای اینکه پاسخ این سوالها را بدانید باید شناخت کاملی از هر کدام از این بازارها داشته باشید. دقیقا شبیه به کاری که معامله گران حرفهای انجام میدهند.
بازار فارکس بستری برای تبادل ارزهای خارجی است. به همین دلیل سرمایهگذارانی که به دنبال کسب درآمد دلاری هستند عموما به سراغ این بازار میروند. موارد زیادی مثل نفت، ارز، سهامهای آمریکا و طلا در بازار فارکس معامله میشود. نکته مهمی که درباره این بازار وجود دارد، لزوم وجود شرکتهای کارگزاری برای انجام معاملات فارکس است. در واقع این شرکتها مانند یک واسطه بین فروشنده و خریدار عمل میکنند. فراموش نکنید که بازار فارکس ماهیتی غیر متمرکز دارد اما عوامل سیاسی، مناسبتها، تورم، نرخ بیکاری و مواردی از این قبیل روی آن تأثیرگذار خواهد بود.
این بازار به طور بیستوچهارساعته در پنج روز هفته در حال فعالیت است و امکان انجام معاملات فرابورس در آن وجود دارد. حجم معاملات روزانه در بازار فارکس حدود ۶.۶ تریلیون دلار است. به همین دلیل از آن به عنوان بزرگترین بازار معاملاتی جهان نیز یاد میشود. بسیاری از بانکها، مشاغل، مؤسسات مالی و سرمایهگذاران برای کسب سود در این بازار به مبادله ارزهای بینالمللی کشورهای مختلف میپردازند.
بازار فارکس بعد از پیدایش و گسترش معاملات اینترنتی در دهه ۹۰، محبوبیت زیادی پیدا کرد و در سطح جهانی مطرح شد. ابتدا طلا در قرن نوزدهم میلادی به عنوان استاندارد جهانی انتخاب شد و یک قرن بعد از آن دلار ایالات متحده آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی شناخته شد؛ دقیقا در همین موقع بود که بازار فارکس ظهور کرد.
بازار فارکس به دلیل ویژگیهایی که دارد بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری در ایران و جهان به شمار میرود در ادامه به برخی از مزایای این بازار اشاره میکنیم:
امکان فعالیت شبانهروزی در آن وجود دارد: معاملهگران میتوانند به صورت ۲۴ ساعته در آن فعالیت داشته باشند. این یک فرصت مناسب برای کسانی است که وقت کافی در طی روز ندارند و میخواهند در پایان روز یا حتی آخر شب، بازار را رصد و معاملات خود را انجام دهند.
امکان کسب سود در آن زیاد است: بازار فارکس یکی از قدیمیترین بازارهای مالی جهانی است و بیشترین حجم معاملات را در جهان به خود اختصاص داده است؛ بنابراین احتمال کسب درآمد در آن زیاد است.
دارایی کاربران از امنیت کافی برخوردار است: تمام داراییهای موجود در آن توسط دولت بیمه شده است. ضمن اینکه تمام معاملات و تراکنشهایی که در آن صورت میگیرد توسط دولت کنترل میشود و به عبارتی نظارت کامل روی معاملات دارد.
یک فضای رقابتی دارد: افرادی که هیجان محیطهای رقابتی را دوست دارند، میتوانند فارکس را به عنوان بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری انتخاب کنند. زیرا فضای این بازار به گونهای است که تمام سرمایه گذاران و شرکتهای مختلف در آن به شدت مشغول رقابت با یکدیگر هستند.
سرمایه گذاری در بازار فارکس هرچند مزایای زیادی دارد اما باید به این مورد توجه داشته باشید که از نظر اغلب معاملهگران، یکی از دشوارترین بازارهای مالی جهان است و کسب سود مستلزم داشتن تجربه زیاد است. دو مورد دیگری که میتواند به عنوان معایب فارکس به شمار رود عبارت است از:
بازار فارکس تحت تاثیر طیف گستردهای از عوامل است: بازار فارکس تحت تأثیر اخبار اقتصادی و سیاسی، اختلاف نرخ بهره، روابط بینالمللی و قدرت اقتصادی کشورهای مختلف قرار دارد. به همین دلیل است که شما به عنوان یک معاملهگر در بازار فارکس علاوه بر نمودارهای قیمت باید به موارد دیگری مثل آخرین اخبار مهم جهانی، تقویم سیاسی و اقتصادی و … توجه کنید.
کارمزد نسبتا بالایی دارد: بازار فارکس معاملات را از طریق واسطهها که همان کارگزاریها هستند انجام میدهد؛ بنابراین کاربران هنگام انجام معامله باید درصدی از معامله را به عنوان کارمزد به واسطهها پرداخت کنند. از آنجایی که کاربران و معاملهگران ایرانی به دلیل برخی محدودیتها نمیتوانند معاملات خود را به طور مستقیم انجام دهند، تعداد واسطهها به مراتب بیشتر خواهد شد و کارمزد بیشتری هم باید پرداخت شود. به همین دلیل است که بازار فارکس برای افرادی میتواند بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری باشد که معاملات خود را در حجم بالا انجام میدهند.
بازار بورس بر مبنای شراکت و تقسیم سود شکل گرفته است. برای مثال اگر شما سهامی از یک شرکت را خریداری کنید به میزان سهمی که دارید میتوانید از درآمد شرکت سود خود را برداشت کنید. ضمن اینکه در بسیاری از شرایط امکان شراکت در تصمیمگیریهای شرکت مورد نظر نیز برای فرد ایجاد میشود.
بازار بورس مکانی برای خرید و فروش و قیمتگذاری است. فقط باید توجه داشته باشید که امکان خرید و فروش هر کالایی در آن وجود ندارد. در اصل این شرکتها هستند که در بازار بورس خرید و فروش میشوند. با این تفاوت که همه افراد توانایی خرید یک شرکت کامل را ندارد. به همین دلیل است که شرکتهای متنوع در این بازار به تعدادهای مختلف تقسیم میشوند و افراد میتوانند بر اساس سرمایه خود سهام آنها را خریداری کنند. بورس برای اولین بار در شهر آمستردام هلند و در قرن هفدهم میلادی تشکیل شد. اما در حال حاضر اکثر کشورهای جهان بازار بورس مخصوص خود را دارند. بازار بورس ایران نیز از تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ شروع به کار کرد.
بازار بورس به دلیل ویژگیهایی که دارد به عنوان بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری در ایران به شمار میرود. مهمترین مزایای این بازار به شرح زیر است:
بازدهی قابل توجهی دارد: طی چند سال گذشته بازار بورس ایران در مقایسه با بازارهای دیگری که برای سرمایهگذاری در دسترس بود، بهترین عملکرد را از خود نشان داده است. برای مثال بازدهی ۱۷۱۴ درصدی آن در پنج سال منتهی به شهریور ۱۴۰۰ گویای همین موضوع است.
ریسک سرمایهگذاری را میتوان مدیریت کرد: بالغ بر ۷۰۰ نماد در بازار بورس ایران برای معامله وجود دارد. در این میان نمادهایی مثل اوراق خزانه اسلامی بازدهی ثابت و ریسک کمی دارد و نمادهایی مثل سهام شرکتها ریسک بیشتر و بازدهی نسبتا بالایی دارد. به طور کلی تنوع اوراق بهادار در بازار بورس به شکلی است که شما همیشه میتوانید ریسک سرمایه گذاری خود را مدیریت کنید.
از قدرت نقد شوندگی بالایی برخوردار است: یکی از مهمترین مزایای بورس نسبت به سایر بازارهای مالی، سهولت نقد شوندگی است. برای مثال فرض کنید که شما با مقدار دارایی خود یک زمین میخرید تا با گذشت زمان و افزایش قیمتی که شامل حال آن میشود به سود برسید. اما شرایط اقتصادی در ایران به گونهای است که فروش آن قطعه زمین و تبدیل آن به پول نقد به هیچ عنوان کار راحتی نخواهد بود. اما خرید یک سهام در بازار بورس به این شکل نیست. شما میتوانید با داشتن سهام یک شرکت از سود آن بهرهمند شوید یا در صورت نیاز آن را با قیمتی بیشتر و به راحتی بفروشید.
نیاز به سرمایه اولیه زیادی ندارد: افرادی که دارایی زیادی ندارند ولی مایل به سرمایهگذاری هستند، بهترین انتخاب برای آنها، بازار بورس خواهد بود. برای مثال شما با حداقل ۵۰۰ هزار تومان میتوانید به عنوان یک معاملهگر وارد بازار بورس شوید.
نوسانات قیمت محدود است: بورس برای سرمایهگذارانی که ریسکپذیر نیستند و به محیطهای استیبل و ثابت برای سرمایه گذاری علاقه دارند نیز به عنوان بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری میتواند به شمار رود. زیرا نوسانات قیمت در این بازار هرگز بیشتر از ۵ الی ۱۰ درصد نمیشود. این موضوع در حالی است که در بازارهایی مثل ارزهای دیجیتال طی چند ساعت نوسانات قیمتی سهمگینی را شاهد خواهیم بود.
سرمایهگذاری در بازار بورس مانند سایر بازارهای مالی دارای برخی معایب است که نباید نسبت به آنها بی توجه بود. معایب بازار بورس شامل موارد زیر است:
ساعت معاملات بورس محدود است: ساعت کاری بورس در ایران از ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر است و فقط در روزهای کاری امکان انجام معامله وجود دارد.
انجام یک تحلیل جامع، زمانبر است: تشخیص سهامهای سودآور نیاز به تجزیه و تحلیل بازار دارد. برای یک تحلیل جامع شما باید درباره هر شرکت تحقیق کنید تا مشخص کنید که سرمایه گذاری شما احتمالا چقدر سودآور خواهد بود، علاوه بر این باید کلیت بازار را زیر نظر داشته باشید.
بازار ارز دیجیتال بستری برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است. از آنجایی که این بازار غیرمتمرکز است، کاربران بدون نیاز به هیچ گونه واسطهای، به طور مستقیم میتوانند معاملات خود را انجام دهند. البته فعالیت در این بازار مستلزم آشنایی با برخی اصطلاحات مانند صرافی ارز دیجیتال و کیف پول ارز دیجیتال است. علاوه بر این آموزش تحلیل فاندامنتال و تکنیکال میتواند تا حد زیادی احتمال کسب سود بیشتر را برای سرمایه گذاران افزایش دهد.
بازار ارز دیجیتال برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ شکل گرفت؛ درست زمانی که از رمزارز بیت کوین رونمایی شد. اما امروزه حجم معاملات روزانه بازار ارزهای دیجیتال چیزی حدود ۲۰۰ میلیارد دلار است و این موضوع نشان از افزایش محبوبیت آن بین مردم جهان دارد. به طوری که از نظر افراد زیادی به عنوان بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری در ایران و جهان به شمار میرود.
بازار ارزهای دیجیتال ویژگیهای زیادی دارد که باعث رشد روزافزون آن شده است. در ادامه به مهمترین مزایای سرمایه گذاری در ارز دیجیتال اشاره میکنیم:
غیرمتمرکز است: غیر متمرکز بودن این بازار باعث شده تا کاربران بدون نیاز به احراز هویت و نظارت نهادهای دولتی به انجام معاملات ارزی خود بپردازند. بنابراین سرمایه گذاری در این بازار برای کاربرانی که به حریم شخصی خود حین کار اهمیت زیادی میدهند، مناسب است.
از امنیت کافی برخوردار است: از آنجایی که تراکنش های ارز دیجیتال رمزگذاری شدهاند، از امنیت قابل قبولی برخوردار هستند.
بازدهی بالا دارد: با افزایش علاقه مردم به کریپتوکارنسی و پذیرش عمومی این فناوری، بازار ارزهای دیجیتال در سالهای اخیر رشد زیادی کرده است و همین موضوع باعث شده است تا سرمایهگذاری در آن سودآور باشد.
محدودیت زمانی برای انجام معاملات وجود ندارد: برای فعالیت در بازار ارز دیجیتال هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. شما میتوانید در هر ساعاتی از شبانه روز، به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازید.
محدودیت در تعداد یا حجم معاملات وجود ندارد: در بازار ارز دیجیتال، محدودیت حجمی یا حداکثر تعداد حجم سفارش وجود ندارد و معاملهگران میتوانند هر مبلغی را که میخواهند برای خرید رمزارزها سرمایهگذاری کنند یا در هر تعدادی که میخواهند خرید و فروش انجام دهند.
منتقدان بازار ارزهای دیجیتال معتقد هستند که دو چالش مهم پیش روی افرادی قرار دارد که میخواهند در این بازار سرمایهگذاری کنند. این چالشها که میتوانند به عنوان معایب این بازار به شمار بروند، عبارت است از:
نوسان زیادی دارد: بازار ارزهای دیجیتال یکی از پرنوسانترین و پرریسکترین بازارهای مالی است که امکان سرمایهگذاری و کسب سود در آن وجود دارد. نوسانات این بازار به قدری زیاد است که قیمت یک دارایی در عرض چند ساعت ممکن است فراز و فرودهای سهمگینی را تجربه کند. بنابراین سرمایه گذاران حرفهای که اهل ریسک کردن هستند میتوانند با فراغ خاطر در این بازار سرمایه گذاری کنند.
نیاز به دانش اولیه دارد: هر چند برای انجام معاملات در بازار ارزهای دیجیتال نیاز نیست که شما با مفاهیم تخصصی کریپتوکارنسی آشنا باشید اما بدون تردید باید دانش پایه در ارتباط با کریپتوکارنسی را داشته باشید تا بتوانید ارزهای دیجیتال معتبر و آیندهدار را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید.
اینکه شما کدام بازار مالی را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید، بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد که عبارت است از:
علاوه بر این، شما قبل از ورود به بازارهای مالی باید دانش پایهی مرتبط با آن را بدست بیاورید. توجه داشته باشید که هرگونه سرمایهگذاری بدون داشتن مهارت و آگاهی کافی منجر به از دست رفتن سرمایه شما خواهد شد. همچنین باید در مورد تفاوت ارز دیجیتال با فارکس و بورس به حد کافی تحقیق کنید تا بتوانید با در نظر گرفتن مزایا و معایب هر کدام از بازارهای مالی بهترین انتخاب را داشته باشید.
در بررسی هر کدام از بازارهای مالی باید پارامترهای مختلفی مثل دامنه نوسان، حریم خصوصی، امنیت، کارمزد تراکنش و …را در نظر گرفت. برای مثال بیشترین نوسان را بازار ارزهای دیجیتال دارد و پس از آن بازار فارکس و در نهایت بازار بورس قرار دارد. همچنین بیشترین میزان نظارت و کنترل نیز در بازار بورس وجود دارد و پس از آن بازار فارکس و در نهایت بازار ارزهای دیجیتال قرار میگیرند.
این موضوع که بهترین بازار مالی برای سرمایه گذاری کدام یک از این موارد هستند، کاملا به روحیات فرد سرمایه گذار، هدف، آگاهی و میزان دارایی او و همچنین شرایط جغرافیایی بستگی دارد. برای انتخاب نهایی بهتر است به تمام این عوامل توجه کنید و هر کدام از بازارهای مالی را به تفکیک مورد بررسی قرار دهید.